Eineltismál

Stefna og viðbragðsáætlun Fjölbrautaskólans í Garðabæ gegn einelti og hverskyns ofbeldi

Í fyrirmyndarskóla er upplýsingaflæði í hávegum haft og áhersla lögð á góð samskipti. Þar er ólíkum einstaklingum sýnt umburðarlyndi og fordómar ekki liðnir. Tekið er á vandamálum sem upp kunna að koma eins og ágreiningi, einelti og hverskyns ofbeldi. Viðbrögðin eru markviss og leitað lausna í stað þess að grafa slík mál í þögn. Þar sem einelti/ofbeldi er látið viðgangast getur það haft umtalsverð áhrif á þá sem þar starfa og mótað þann vinnuanda sem ríkir. Það er því ábyrgð allra þeirra sem verða varir við einelti/ofbeldi af einhverju tagi að koma ábendingum þar um til réttra aðila til að hægt sé að vinna með málið. Markmið viðbragðsáætlunarinnar er að gripið verði samstundis til aðgerða gegn einelti og hverskyns ofbeldi og málin leidd til lykta.

Stefna
Það er stefna FG að starfsfólk/nemendur sýni samstarfsfólki sínu og samnemendum alltaf kurteisi og virðingu í samskiptum. Einelti og ofbeldi verður undir engum kringumstæðum umborið í skólanum. Meðvirkni starfsfólks/nemenda í einelti/ofbeldi er fordæmd.

Skilgreining skólans á hvað einelti/ofbeldi er styðst við reglugerð nr. 1000/2004 en þar segir í 3. gr.:

Einelti: Síendurtekin hegðun sem almennt er til þess fallin að valda vanlíðan hjá þeim sem fyrir henni verður, svo sem að gera lítið úr, móðga, særa eða ógna viðkomandi eða að valda honum ótta. Skoðanaágreiningur eða ágreiningur vegna ólíkra hagsmuna fellur ekki hér undir.
Kynbundin áreitni: Hegðun sem tengist kyni þess sem fyrir henni verður, er í óþökk viðkomandi og hefur þann tilgang eða þau áhrif að misbjóða virðingu viðkomandi og skapa aðstæður sem eru ógnandi, fjandsamlegar, niðurlægjandi, auðmýkjandi eða móðgandi fyrir viðkomandi.
Kynferðisleg áreitni: Hvers kyns kynferðisleg hegðun sem er í óþökk þess sem fyrir henni verður og hefur þann tilgang eða þau áhrif að misbjóða virðingu viðkomandi, einkum þegar hegðunin leiðir til ógnandi, fjandsamlegra, niðurlægjandi, auðmýkjandi eða móðgandi aðstæðna. Hegðunin getur verið orðbundin, táknræn og/eða líkamleg.
Ofbeldi: Hvers kyns hegðun sem leiðir til, eða gæti leitt til, líkamlegs eða sálræns skaða eða þjáninga þess sem fyrir henni verður, einnig hótun um slíkt, þvingun eða handahófskennda sviptingu frelsis.

Sjá nánar: http://www.vinnueftirlit.is/vinnueftirlit/upload/files/fraedsluefni/baeklingar/

Stjórnendur bera ekki aðeins ábyrgð á störfum starfsfólks heldur einnig á því að grundvallarreglur samskipta í skólanum séu virtar. Nýju starfsfólki er kynnt stefna og viðbragðsáætlun skólans í eineltis og ofbeldismálum strax við upphaf starfs. Stefnan og viðbragðsáætlunin eru rifjaðar upp reglulega á starfsmannafundum og opnum fundum með nemendum skólans.

Í skólanum geta komið upp ágreiningsmál og hagsmunaárekstrar sem valdið geta óþægindum. Mikilvægt er að leysa slík mál án tafar áður en þau þróast til verri vegar.
Tekið er á fölskum ásökunum um einelti/ofbeldi af sömu festu og einelti/ofbeldi almennt.
Komi upp einelti/ofbeldi meðal starfsfólks skulu þolendur leita til næsta yfirmanns sbr. skipurit FG. Ef yfirmaðurinn er gerandinn eða hundsar vandamálið er hægt að leita til tveggja annarra aðila (sjá næsta kafla). Verði nemandi fyrir einelti/ofbeldi eða hefur vitneskju um að slíkt sé til staðar skal hann koma ábendingu þar að lútandi til umsjónarkennara, námsráðgjafa eða skólastjórnenda. Mikilvægt er að skrá tilkynninguna á þar til gert eyðublað. Þeir aðilar sem leitað er til vegna eineltis/ofbeldis skulu sýna þolanda fullan trúnað.

Skólinn skal grípa til aðgerða gagnvart starfsfólki/nemendum sem verða uppvísir að einelti/ofbeldi, t.d. með áminningu, tilflutningi í starfi/áfanga/hópi eða uppsögn/brottrekstri úr skóla. Alvarleg atvik geta leitt til kæru/tilkynningar til opinberra aðila.

Viðbrögð
Viðbragðsáætlun

Starfsfólk sem verður fyrir einelti/ofbeldi skal snúa sér hið fyrsta til næsta yfirmanns sbr. skipurit FG og tilkynna um atvikið. Ef næsti yfirmaður er gerandi málsins eða sinnir því ekki er hægt að snúa sér til þar næsta yfirmanns eða tveggja annarra trúnaðaraðila.
Þegar yfirmaður eða trúnaðaraðilar skólans fá vitneskju um einelti/ofbeldi munu þeir bregðast við samkvæmt eftirfarandi viðbragðsáætlun.
Auk yfirstjórnenda skólans eru eftirfarandi tilbúnir að ræða við þolanda um meint einelti/ofbeldi á vinnustaðnum.

1. Trúnaðarmaður
2. Öryggistrúnaðarmaður

Verði nemandi fyrir einelti/ofbeldi eða hefur vitneskju um að slíkt sé viðhaft gagnvart öðrum nemanda skal hann upplýsa það til umsjónarkennara, námsráðgjafa eða skólastjórnenda.

Strax er metin þörf þolanda fyrir bráðan stuðning og hann veittur. Lögð verður áhersla á að leysa málið hið fyrsta.

Sá aðili, sem samband er haft við, ákvarðar síðan í samráði við þolandann hvert framhaldið verður. Hægt er að velja á milli óformlegrar eða formlegrar málsmeðferðar.

Óformleg málsmeðferð
Slík málsmeðferð felur í sér að leitað er upplýsinga hjá þolanda og honum veittur stuðningur með trúnaðarsamtali eða ráðgjöf. Aðrir innan skólans eru ekki upplýstir um málið.

Formleg málsmeðferð
Gerð er hlutlaus athugun á málsatvikum. Rætt er við þolanda, geranda og aðra sem veitt geta upplýsingar um málið. Mikilvægt er að leita upplýsinga um tímasetningar og fá fram gögn ef einhver eru, s.s. tölvupóst, sms-skilaboð eða annað.
Fundin skal lausn sem m.a. getur falist í breytingum á vinnustaðnum, stundatöflu, vinnubrögðum eða vinnuskipulagi. Gerandi mun fá leiðsögn og aðvörun, hann gæti líka verið færður til.
Málinu sé fylgt eftir og rætt við aðila þess að ákveðnum tíma liðnum. Fylgst er með samskiptum aðila málsins.
Láti gerandi ekki segjast og viðheldur eineltinu/ofbeldinu getur það leitt til uppsagnar úr starfi eða brottvísunar úr skóla.

Viðbragðsáætlun starfsfólk

Grunur um einelti/ofbeldi Stjórnendur /næsti yfirmaður /trúnaðarmenn eða aðrir sem fá ábendingu um einelti koma upplýsingum til viðeigandi aðila. Skrá niður og afla upplýsinga.
Staðfestur grunur um einelti/ofbeldi Samband við aðila málsins. Unnið að lausn samkvæmt verklagi skólans.		Staðfest að ekki sé um einelti/ofbeldi að ræða Gögnum haldið til haga.
Óformleg málsmeðferð Þolanda veittur stuðningur með trúnaðarsamtali eða ráðgjöf.	Formleg málsmeðferð Rætt er við þolanda og geranda, fengin fram gögn ef einhver eru. Fundin leið/leiðir til úrbóta. Málinu fylgt eftir og rætt við aðila þess að ákveðnum tíma liðnum. Fylgst með samskiptum aðila málsins. Utanaðkomandi sérfræðiaðstoð ef þörf er á.

Viðbragðsáætlun - nemendur

Grunur um einelti/ofbeldi Umsjónarkennari/námsráðgjafi/skólastjórnendur fá ábendingu um einelti/ofbeldi. Skrá niður og afla upplýsinga.
Staðfestur grunur um einelti/ofbeldi Samband við aðila málsins nemendur og/eða forráðamenn nemenda undir 18 ára aldri. Unnið að lausn samkvæmt verklagi skólans.		Staðfest að ekki sé um einelti/ofbeldi að ræða Gögnum haldið til haga.
Málið leyst Samband við aðila, nemendur og/eða forráðamenn nemenda undir 18 ára aldri. Stuðningur við þolendur og/eða gerendur sé þess þörf.	Málið ekki leyst Áframhaldandi vinna þar til lausn fæst. Samband við aðila, nemendur og/eða forráðamenn. Stuðningur sé þess þörf. Skólaráð Skólanefnd

Ef ekki næst viðunandi árangur í eineltismálum er hægt að leita til Fagráðs eineltismála í grunn- og framhaldsskólum.

Stuðst var við eftirfarandi gögn við gerð þessarar áætlunar:

http://www.fjarmalaraduneyti.is/starfsmenn-rikisins/starfsaevin/einelti/. Sótt 2.02.2010,

http://www.vinnueftirlit.is/ : Dæmi um stefnu og viðbragðsáætlun í eineltismálum. Sótt 29.01.2010

Reglugerð um aðgerðir gegn einelti á vinnustað; 1000/2004, Félagsmálaráðuneytið 2.des.2004.

http://www.flensborg.is/Thjonusta/Namsradgjof/Einelti/ Sótt: 1.02.2010

http://www.vinnueftirlit.is/vinnueftirlit/upload/files/fraedsluefni/baeklingar/

Samþykkt í skólaráði FG 24.03.2010
Endurskoðað 2.02.2022
Endurskoðað 07.09.2022